Mẹ của ba tôi

Nghĩa  mẹ như nước sông Nguồn chảy ra.

Ca dao Bách Việt

Làng Hồ 05/2007, Cây Quéo 08/2016; Đào Duy An

Tôi biết về bà nội rất ít. Tuổi thơ tôi ấm yêu vòng ôm và bàn tay chai hiền của nội. Nội quý tôi, đứa cháu nội út ít và muộn mằn mà nội lặn lội đường xa tuổi 76 để vào chăm tôi tháng lọt lòng. Tôi khắc ghi nụ cười viên mãn và ánh nhìn xa xăm của nội khi ai đó hỏi về năm tháng xa đời nội. Nội không kể gì về mình.

Ba tôi thì lại càng không nói gì về nội. Ba tôi thường lầm bầm: “Phụ nữ Việt anh hùng, nữ hạnh và gánh giang sơn”.

Sau này tôi nghĩ những gì đẹp nhất và ray rứt nhất trong ba về mẹ của mình (tôi nhớ cách ba tôi giỡn với anh Hai hồi còn nhỏ là: “Mẹ của ba vừa cho con trai ba tiền, con phải chia cho con trai của mẹ của ba một ít chứ”) là những dòng này:

“

-…Mãi mãi dân tộc Việt Nam biết ơn phụ nữ Việt Nam…

-…Nắng chiều hiu hắt. Đường về xa. Dáng mẹ liêu xiêu. Tấm lưng còng trĩu nặng thời gian, gánh đời con thơ dại…

-…Mẹ vẫn tảo tần nhịp gánh thời gian…

-…Cảm ơn mẹ nên hình hài cõi tạm…

-…Trả lại cho ta ngày mẹ còn con gái

            để bắt đầu năm tháng xuân ca…

-…Khẽ khọt bước mẹ còng bao thuở…

-…Mẹ mừng mùa lúa mới

            gùi trên lưng cả kiếp nhân sinh…

-…Lịch sử là mẹ ra đồng gom rạ về cùng cha làm nên bốn bức tường tình thương-ngoài vôi trong đất mà ai chưa gian khó thì đâu tận tường…

-…Cho tôi gởi tình yêu mẹ vào năm tháng, vào những chiều nắng vắt sườn non…

-…Mẹ, dáng chiều hiu hắt

-…Mẹ, màu lam

-…Mẹ, bỏ quên thời con gái

để sữa nguồn dưỡng dục đàn con…

-…Lối về nhớ bóng mẹ xưa…

-…Em về Kon Tum

nơi ấy, Má đoàn quân “Tây tiến”,

tuổi thiếu phụ xanh

tàn

rụng

núi

rừng…

-…Thương tóc mẹ đẫm sương núi sớm

đôi tay ngọc ngà ủ chín tương lai…

-…Sông dài-lòng mẹ

con biển khơi mà ray rứt nguồn non

đâu rồi thời con gái-mẹ gửi trên non

thơm mùi tóc hương chanh bưởi

ơi dáng còng, nợ núi sông…

-…

…”

Một ngày mới tôi tung tăng trong trại mang tên hai anh em. Ba tôi ngắm tôi rồi háo hức với công việc giải quyết “món nợ tuổi thơ” (chữ ba tôi dùng). Ba tôi thường nói về mình như thế này: “Cuộc đời ba biết ơn phụ nữ” và khi nói về mẹ của ba thì: “Không có gì đẹp bằng trái tim người mẹ!”…