Người ta thương nhau khi nào?

Lời dẫn,

Thỉnh thoảng vẫn nhớ lời thằng bạn thời sinh viên rằng người ta thương nhau, chia sẻ khi hoặc là đồng cảnh hoặc là đồng cảm. Vào bể trầm luân, ngụp lặn sớm tối lời nó thảng hoặc vang vọng.

1. Đồng cảnh là có cùng cảnh ngộ. Ví như người cùng quê, cùng dân tộc, cùng quốc gia hay rộng hơn là đồng loại. Ví như cùng cơ hàn, cùng sa cơ lỡ vận, cùng bệnh tật. Người đói mới thương người chết đói. Người có khát mới thương người chết khát. Lỡ đau tay hay chân mới thương người khuyết chân hay tay. Mắt có nhẹm mới thương người người khiếm thị. Tai có lùng bùng mới thương người khiếm thính. Đêm đông lạnh giá mới thương người vô gia cư. Tổ tiên diễn tả tình thương đồng cảnh rất vi tế: “Bầu ơi thương lấy bí cùng/Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”, “Nhiễu điều phủ lấy giá gương/Người trong một nước phải thương nhau cùng”…

2. Đồng cảm là có cùng chung một mối cảm xúc, cảm nghĩ (theo Từ điển tiếng Việt  2015 [Vietlex]). Không cùng cảnh ngộ nhưng thương nhau, chia sẻ ngọt bùi gọi là đồng cảm. Ví như người Sài Gòn quanh năm không bị bão lụt nhưng thường xuyên cứu trợ dân các miền bị thiên tai. Ví như các đoàn thiện nguyện góp tiền bạc, cơm nước cho các bệnh nhân nghèo, bệnh ngặt nghèo tại các bệnh viện, trại bệnh. Tổ tiên cũng để lại lời dạy về đồng cảm, đó là “lá lành đùm lá rách”.

Gương đồng cảm vĩ đại trên thế giới có thể kể là:

Albert Schweitzer (https://vi.wikipedia.org/wiki/Albert_Schweitzer/https://en.wikipedia.org/wiki/Albert_Schweitzer). Ông năm 30 tuổi đã là nhạc sỹ thành danh nhưng bắt đầu học y để thành bác sỹ y khoa rồi về miền Tây châu Phi phụng sự dân nghèo sau đó.

Rupert Neudeck (https://vi.wikipedia.org/wiki/Rupert_Neudeck/https://en.wikipedia.org/wiki/Rupert_Neudeck). Ông là nhà báo nhưng lòng nhân đã thôi thúc ông cứu vớt thuyền nhân trên biển Đông từ năm 1979 và nghe đâu ông đã cứu được 11 ngàn thuyền nhân Việt Nam.

Cơ man gương đồng cảm trong đời.

Lời bạt,

Giữa nắng ta bà lời nó vẫn như nhắc nhở về một lối sống, một góc đời, một soi rọi kiếp nhân sinh. Không biết sau biến cố gia đình thì nó, gia đình nó phiêu bạt nơi nào mà đến giờ vẫn biệt tăm biệt tích. Nhớ lời nó và tự dưng thương nó-thằng bạn thời sinh viên…