Nhớ người Sơn Tịnh

Địa danh là tên của đất nên có thể thay đổi nhưng vùng đất thì thường là trường cửu. Nằm bên tả ngạn dòng sông Trà, miền đất này đời nhà Hồ nằm trong huyện Trì Bình thuộc châu Tư, lộ Thăng Hoa. Cái tên Sơn Tịnh có lẽ xuất hiện lần đầu vào năm 1890.

Sơn Tịnh có núi Thiên Ấn mà 1850 Vua Tự Đức liệt núi vào hàng danh sơn của đất nước và ghi vào tự điển. Trên núi có chùa Thiên Ấn vốn từ 1694, đã được Chúa Nguyễn Phúc Chu ban biển ngạch vào năm 1716, Vua Lê Dụ Tông ban sắc phong năm 1727.

Sơn Tịnh có dòng sông Trà bắt nguồn từ Kon Tum, dài 150 km và bãi biển Mỹ Khê thơ mộng.

Sơn Tịnh có thi sỹ Bích Khê (1916-1946) với hai câu thơ xuất thần, thuộc hàng hay nhất làng thơ Việt Nam: “Ô! Hay buồn vương cây ngô đồng/Vàng rơi! Vàng rơi: Thu mênh mông.”

Nhân vật nổi tiếng Sơn Tịnh có thể kể như Trương Đăng Quế (quan đại thần 4 triều Nhà Nguyễn), Nguyễn Vịnh, Bạch Văn Vĩnh (thủ lĩnh Phong trào Cần Vương Quảng Ngãi 1894-1895) nhưng tiêu biểu là Trương Định (1820 – 1864). Ông sinh ra ở Tịnh Khê nhưng thành danh ở miền Nam. Có thể coi ông là người thể hiện khí phách Quảng Ngãi khi trả lời Phan Thanh Giản về việc bãi binh chống Pháp: “Triều đình nghị hòa thì cứ nghị hòa còn việc của Định thì Định cứ làm. Định thà đắc tội với Triều đình chứ không nỡ ngồi nhìn giang san này chìm đắm…”; sau phát ngôn đó ông tiếp tục chống Pháp và được dân miền Tây tôn là Bình Tây Đại Nguyên soái.

Sơn Tịnh ngày 2018 có nhiều đổi khác nhưng nhắc đến Sơn Tịnh thì lập tức nhớ đến Trương Định-người chống lệnh Triều đình Nguyễn để phất cờ khởi nghĩa, đánh đuổi ngoại xâm.

Về Sơn Tịnh nhớ ông…