Tôi đọc “dưỡng & dạy măng CON, cách măng MẸ ươm từ trong bụng”

Nhà sách Sông Trà, 17/6/2025; Quản thư Hà Lê Sa.

Là Việt nữ, tôi thích và quan tâm chuyện nuôi dạy con trẻ. Là quản thư, tôi hay đọc. Một sáng, tôi đọc “dưỡng & dạy măng CON, cách măng MẸ ươm từ trong bụng”, do Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam cấp phép cho tác giả Đào Duy An vốn là một bác sĩ gia đình.

Tên sách và nghề tác giả làm tôi tò mò. Ngay trang đầu tiên, tác giả đã chú giải các danh xưng cũng như nghĩa từ của “bác sĩ gia đình”, “dạy”, “dưỡng”, “giáo dục”, “măng MẸ”, và “măng CON”. Cách chú giải rõ ràng và súc tích giúp độc giả hiểu tên và mục tiêu sách.

Trăn trở của tác giả bộc lộ ngay từ đầu sách tại mục “Thôi thúc măng MẸ”:

“Măng MẸ, bảo mẫu – nguyên sơ là nữ dạy con vua – thường là cô gái/đàn bà tối thiểu có bằng Cao đẳng măng CON (mầm non).

Măng MẸ là người cực nhất trong số các thầy tiền học đường và học đường (school): 1) Tiền học đường; 2) Học đường có ba nấc thang gồm 2.1) Tiểu học (từ lớp 1 đến 5), 2.2) Trung học (từ lớp 6 đến 12) và 2.3) Đại học (gộp cả thạc sĩ, tiến sĩ và hậu tiến sĩ).

Thiên hạ thường bỏ qua/quên cửa tiền học đường.

Măng MẸ vừa là thầy vừa là mẹ lẫn người giúp măng CON như nấu ăn, giặt đồ, vệ sinh cho măng CON…

Măng CON ở với măng MẸ nhiều hơn là với mẹ (và/hoặc ba) hoặc người thân (nhà), từ 7 giờ sáng cho đến chạng vạng, thậm chí ngủ lại với măng MẸ nếu nhà mắc việc. Thực tế, chưa thấy nghề nào đa năng và xoắn xuýt như nghề măng MẸ.”

Sách gồm ba phần: Phần 1. Nhi dưỡng & nhi giáo; Phần 2. Nữ dưỡng & nữ giáo; và Phần 3. Thai dưỡng & thai giáo. Gọn trong 86 trang khổ A5, cỡ chữ 12, tác giả trình bày lịch sử giáo dục, thời điểm cũng như cách thức cụ thể nuôi và dạy trẻ. Tác giả nhấn mạnh vai trò giáo dục của nhà – cụ thể là cha mẹ- và vai trò giáo học của trường. Qua phân tích ngắn của tác giả, Quản thư biết giáo dục khác giáo học thế nào và vai trò cực trọng của nhà/trường học trong việc hình thành nhân cách trẻ trước 6 tuổi. Tác giả xoáy sâu văn hoá Việt quắn quyện với văn minh thế giới trong nuôi dạy trẻ. Với tư cách người cha và là bác sĩ gia đình, tác giả đề cập dưỡng và dạy trẻ dưới góc độ nhân học và y học cụ thể kèm những chuyện kể đời thực minh hoạ làm sống động nội dung.

Quản thư trích hai đoạn đầu và cuối sách gây ấn tượng mạnh với mình:

“Bác bảo, măng MẸ là nghề cực đó nhưng là kẻ ươm người đầu tiên trong số các bậc giáo học. Bác dẫn lời Quản Trọng (管仲, Guan Zhong, 725 – 645 trước Tây lịch) vốn tên thực là Cơ Di Ngô, một tể tướng tài ba của nước Tề thời Xuân Thu (771 – 476 trước Tây lịch) tại Tàu:

‘Kế một năm, chi bằng trồng lúa.

Kế mười năm, chi bằng trồng cây.

Kế trọn đời, chi bằng trồng người.

Trồng một, gặt một; ấy là lúa.

Trồng một, gặt mười; ấy là cây.

Trồng một, gặt trăm; ấy là người’.

”

“Phải quý tiếng nói và chữ viết tổ tiên. Có quý gia sản tổ tiên thì mới triền miên cải thiện giống nòi thông qua giáo học đối với măng MẸ và giáo dục đối với ba mẹ dành cho măng CON. Quốc ngữ khó hơn ngoại ngữ nhiều, bác nhắc.

Măng MẸ miên man, mơ màng sớm mai dưỡng & dạy măng CON, nhất là chú về đề tài dải chữ S vốn ‘từ mũi Cà Mau đến địa đầu Móng Cái’. “

Trên thẻ phân trang có hai câu thơ và cũng là kết tinh nội dung sách:

“Dạy CON từ buổi tượng hình,

Dưỡng măng từ khắc bình minh cuộc đời.”

Quản thư nghĩ “dưỡng & dạy măng CON, cách măng MẸ ươm từ trong bụng” không chỉ dành cho các cô nuôi dạy trẻ trước 6 tuổi, các bà mẹ, mà còn dành cho bất cứ ai ưu tư về giáo dục tiền học đường-cái tuổi chập chững bước đời.

Hãy cùng đọc “dưỡng & dạy măng CON, cách măng MẸ ươm từ trong bụng” với Quản thư!